Najmoćnije svetske sile zalažu se za usvajanje rezolucije o genocidu u Srebrenici na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija, prigodno zaboravljajući sopstvenu istoriju, koja beleži brojne genocide s desetinama miliona žrtava širom sveta. Da ironija bude veća, predlagač ove rezolucije je zemlja koja je možda najpoznatija po zločinima - Nemačka. Pored ove evropske zemlje, usvajanje rezolucije o Srebrenici podržavaju i Belgija, Kanada, Velika Britanija, Turska - zemlje ništa manje čiste savesti i prošlosti, koje takođe iza sebe, iako ne i na savesti, imaju genocide.
Istoričar prof. Momčilo Pavlović za Kurir kaže da je čitava istorija sukoba u svetu vezana za manje ili veće zločine.
- Ako bi današnje formulacije genocida primenili na razne istorijske događaje - masovne zločine, istrebljenje i uništenje čitavih naroda i plemena, onda genocid možemo naći još u 13. veku. Tada je papa Inoćentije III pokrenuo krstaški rat koji je trajao 20 godina kako bi eliminisao jednu hrišćansku sektu u južnoj Francuskoj. Kasnije su se desili istrebljenje i satiranje Aboridžina Tasmanaca u Australiji, genocid nad Moriorima na Novom Zelandu, genocid u Kaliforniji i drugim delovima SAD, koji se odnosi na uništenje i masakre nad pojedinačnim plemenima, a počinili su ih doseljenici protiv američkih Indijanaca, čija je populacija u Kaliforniji opala za 80 odsto, pa onda kolonijalno zauzimanje teritorija afričkih i azijskih zemalja od strane današnjih evropskih zemalja... - istakao je Pavlović.
Osvrćući se na činjenicu da se upravo vodi borba za usvajanje rezolucije o genocidu u Srebrenici, Pavlović naglašava da problem može biti u tome što se definicija ovog strašnog zločina politizuje i koristi kao oruđe u političke i geostrateške borbe u međunarodnim odnosima.
- Na primer, Nemačka je priznala Holokaust, ali nije priznala zločine genocida na prostoru nekadašnjeg SSSR, posebno zločina u opsadi Lenjingrada. Poseban problem je i u tome što se za ovaj zločin, pored pojedinaca, optužuju i države, odnosno odgovornost za njih nije samo na pojedincima, već i na samoj državi, uključujući njene službenike koji promovišu i odobravaju akte nasilja ili aktivno učestvuju u njima. U toj formulaciji vrebaju različite zamke i opasnosti usvajanja rezolucije u Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija - konstatovao je Pavlović za Kurir.
A evo šta su sve radile zemlje koje danas glume demokrate i svima drže predavanja o ljudskim pravima, a obogatile su se na kostima stotina miliona nedužno ubijenih. I, naravno, nikad za to nisu osuđene.
Nemačka
Evropa - Holokaust da, ali ne i genocid
Tokom Drugog svetskog rata nacistička Nemačka sa Adolfom Hitlerom na čelu izvršila je Holokaust, genocid nad oko šest miliona evropskih Jevreja. Samo u Poljskoj ubijeno je čak 90 odsto Jevreja koji su živeli u toj zemlji. Režim je takođe masovno likvidirao Rome, Slovene, homoseksualce, mentalno obolele i druge nesposobne ljude, kao i politički nepodobne, a naročito komuniste i socijaliste, ukupno oko 10 miliona ljudi - ali Nemačka nikad nije proglašena genocidnom državom.
Namibija - Bez osude sveta
Namibija je bila pod okupacijom Nemačke od 1884. do 1915. i tada je bila poznata kao Nemačka Jugozapadna Afrika. Tokom kolonijalne vladavine ovom zemljom nemačke snage su počinile genocid nad narodima Herero i Nama ubivši više od 75.000 ljudi između 1904. i 1907. godine.
Nemački general Lotar fon Trota poslat je da uguši nemire koji su izbili zbog otimanja zemlje starosedeocima iz naroda Herero za potrebe nemačkih doseljenika. Tom prilikom je izdao sledeću naredbu: „Herero nisu više nemački podanici. Bilo koji Herero koji se uoči unutar nemačkih granica, sa oružjem ili bez njega, sa stokom ili bez nje, biće ubijen na licu mesta. Ja više neću prihvatati žene i decu i vratiću ih nazad njihovom narodu ili ću dozvoliti da budu masakrirani.“
Nemački stručnjaci su tražili od svojih kolonijalnih snaga da prikupe i pošalju u Berlin lobanje i ostale delove tela pobijenih iz plemena Nama i Herero. Neki ljudski ostaci korišćeni su u eksperimentima, a većina je prodata kolekcionarima širom Evrope.
Masovne grobnice su pronalažene i u novije vreme, a najveća od njih 1999. u pustinji Kalahari.
- Nemačka je prihvatila odgovornost za ovaj genocid tek 2004, ali bez zvaničnog izvinjenja. Ono što je karakteristično za Namibiju jeste da su nemačke snage uglavnom žene i decu slali u koncentracione logore, koji su preteča onog što ćemo videti u Evropi tokom Drugog svetskog rata. U ovim logorima su primenjivani isti metodi koji će kasnije biti primenjeni nad Jevrejima i drugim nearijevskim narodima širom Evrope. Najbrutalniji od ovih logora bio je onaj na Ostrvu ajkula, gde su vršeni i medicinski eksperimenti nad živim ljudima i decom, poput onih koje će kasnije sprovoditi dr Jozef Mengele - kaže analitičar Ivan Miletić.
Lenjingrad -1,1 milion žrtava
Konačan broj žrtava tokom opsade nije precizno utvrđen. Sovjetska vlada je nakon rata procenila da je od 1941. do januara 1944. umrlo oko 670.000 ljudi, uglavnom od gladi, dok su neke nezavisne procene da je broj žrtava bio do čak 1,5 miliona. Ipak, većina podataka ukazuje na to da je bilo 1,1 milion žrtava u gradu koji je pre opsade imao oko 2,5 miliona stanovnika. Samo dece je „zbrisano“ oko 400.000. Prema oceni istoričara, opsada Lenjingrada je najveća demografska katastrofa nekog grada u svetu, kao i najduža opsada jednog grada u 20. veku.
BELGIJA
Kongo - 10 miliona mrtvih
Bogatu centralnoafričku državu Kongo kontrolisala je od 19. veka do njene nezavisnosti 1960. Belgija, koja je bila 77 puta manja od nje. Cela država je prvobitno proglašena ličnim vlasništvom kralja Leopolda Drugog, koji je osnovao privatnu kompaniju „Internacionalno udruženje za istraživanje i civilizovanje Konga“. Tako je postao apsolutni gospodar života i smrti oko 20 miliona ljudi koji su na prostoru današnje Demokratske Republike Kongo živeli vekovima pre dolaska belog čoveka. Koristio je robovski rad da bi eksploatisao resurse i usluge, a vladao je tako što je angažovao vlastitu privatnu vojsku, napravio radne logore i sakatio, mučio i ubijao ljude.
Tokom gotovo 30 godina Kongo je izgubio polovinu stanovništva - smatra se da je više od 10 miliona Afrikanaca umrlo tokom njegove vladavine od bolesti, zlostavljanja i radeći na plantažama od kojih je korist imala samo Belgija. Ako nisu ispunjavali tražene kvote tokom eksploatacije raznih materijala poput gume, belgijski vojnici su im, po nalogu krune, odsecali genitalije, noge i ruke, bez obzira da li se radilo o muškarcu, ženi, starcu ili detetu, dok su drugi kažnjavani udarcima bičem od kože nilskog konja. Od 20 udaraca bičem ljudi bi gubili svest, a od 100 bi umirali. Leopold II je umro 1909. godine, a Belgija nikad nije kažnjena za varvarske zločine protiv naroda Konga.
VELIKA BRITANIJA
Kolevka genocida
U „carstvu u kojem sunce nikada ne zalazi“ počinjeni su brojni zločini koji spadaju među najgore u istoriji. U slučaju razgraničenja Indije i Pakistana 1947. godine, Britanci su počinili ogromne greške. Tada je 14 miliona ljudi napustilo svoj dom, što je jedna od najvećih ljudskih migracija u istoriji. U vreme carstva, u Indiji je od gladi umrlo između 12 i 29 miliona ljudi. U masakru u Amritsaru 1919. godine, takođe u Indiji, britanski vojnici su za manje od deset minuta ubili oko 1.000 ljudi. U Rodeziji, današnjem Zimbabveu, Britanci su otimali zemlju domorocima i pljačkali rudnike dijamanata. Ustanak plemena Mau Mau u Keniji između 1952. i 1960. godine završen je pobedom Britanaca, koji su pobili između 20.000 i 100.000 ljudi. I u Avganistanu britanski crveni mundiri činili su zločine, pljačkali i palili sela i ubijali civile od 1830. pa skoro ceo naredni vek, do 1920. Engleske vlasti su aktivno pribegavale korišćenju hemijskog oružja sa ciljem da se uguši ustanak Arapa u Mesopotamiji (današnja teritorija Iraka) na proleće 1920. godine... Spisak zločina je podugačak.
AUSTRALIJA
Aboridžini su Englezima bili „flora i fauna“
Aboridžini su jedan od najstarijih naroda na svetu. Kad je prva britanska flota kolonista stigla u Australiju krajem 18. veka, na tom kontinentu je živelo između 300.000 i milion pripadnika aboridžinskih plemena. U mnogim delovima Australije Aboridžini su potpuno iskorenjeni - ubijeni su ili nasilno iseljeni. Englezi su doneli Aboridžinima bolesti i alkohol, ubijali ih, oduzimali im decu od i sprovodili diskriminaciju prema njima.
Britanske kolonijalne vlasti su na teritorijama kolonija koje su formirale na ovom kontinentu sprovodile sistematsku politiku negacije, da na kontinentu nikada nije postojala ljudska civilizacija, i u okvirima tadašnjeg međunarodnog prava proglasile Australiju praznom zemljom, „tera nulis“. Samim tim, i sami starosedeoci su bili svrstani u floru i faunu kontinenta i njihov status je bio definisan zakonom o flori i fauni.
Broj stradalih nikada nije utvrđen jer Aboridžini nisu nikada bili uključeni u popis stanovništva, sve do referenduma 1967. godine.
TURSKA
Smrt 1,5 miliona Jermena
Istoričari procenjuju da je u Osmanskom carstvu tokom i posle Prvog svetskog rata ubijeno 1,5 miliona Jermena, što stručnjaci smatraju prvim genocidom u 20. veku. Osmansko carstvo, naime, i sultan želeleli su etnički čistu Malu Aziju i Anatoliju, gde su živela dva miliona Jermena. Povod za akciju 1915. bio je strah carstva, koje je bilo u savezu s Nemačkom tokom Prvog svetskog rata, da će ruski car Nikolaj II, koji je težio da njegova zemlja izađe na Bosfor, pobuniti Jermene iz istočnih delova zemlje, uz granicu s Ruskim carstvom.
Enver-paša, jedan od ključnih ljudi u Istanbulu, i uz Talat-pašu i Džemal-pašu deo trijumvirata na vlasti, kazao je tada da je netursko stanovništvo nalik „tumoru koji treba odstraniti sa tela“...
Učešće u ubijanju Jermena za većinu Turaka, posebno za one koji su nosili uniformu, bilo je pitanje časti, nešto čime se trebalo ponositi. Na svim javnim mestima širom imperije, na raskršćima i trgovima, moglo se videti kolje pobodeno u zemlju na čijem su vrhu bile odsečene jermenske glave.
KANADA
Silovanje i ubijanje dece Prvih naroda
l Između 1881. i 1996. godine više od 150.000 dece starosedelaca odvojeno je od svojih porodica i dovedeno u škole koje su za cilj imale njihovu asimilaciju. Mnoga od njih su bila izgladnjivana, prebijana i seksualno zlostavljana do smrti u sistemu koji je kanadska Komisija za istinu i pomirenje nazvala „kulturnim genocidom“.
Iako su kanadski lideri znali da veliki broj dece umire u tim školama od 1907, ovo pitanje je došlo u prvi plan tek 2021. godine, kada su otkriveni neobeleženi grobovi u blizini škola. Naime, domorodačka grupa Prvih naroda otkrila je da je 215 tela dece, među kojima i one od oko tri godine starosti, pronađeno na području internata „Kamlups“, a samo mesec dana kasnije usledilo je još jedno strašno otkriće - 751 neobeleženi grob, većinom dece, pronađen je u školi „Marival“ u Saskačevanu. I na području domorodačke škole „Sent Judžin“ u Krenbruku, koja je otvorena 1890. godine, pronađena su 182 neobeležena groba.
Ukupno 4.117 domorodačke dece je dokumentovano samo prošle godine, a kako je navedeno, ona su u školama prebijana, pokrštavana u katolike i nije im bilo dozvoljeno da govore svojim maternjim jezikom. Prema procenama Komisije za istinu i pomirenje, koju je postavila tamošnja vlada, više od 6.000 dece je preminulo usled zlostavljanja u rimokatoličkim školama, a opravdano se sumnja da je ta brojka znatno veća.
HOLANDIJA
Hiljade ubijenih Indonežana
l Holanđani su vladali Indonezijom punih 350 godina, eksploatišući prirodna bogatstva do maksimuma. Nakon Drugog svetskog rata tamo su počinili brojne zločine i masakre. Na Božić 1946. holandske specijalne jedinice ubile su hiljade Indonežana u južnom delu ostrva Celebes, današnjeg Sulavesija.
Sjedinjene američke države
Pokolj Indijanaca - najmasovniji genocid u istoriji ljudskog roda
Kada su stvorene Sjedinjene Države, Indijanci su smatrani divljacima, zbog čega su ubijani u kontinuiranim napadima. Pokolj američkih Indijanaca i danas se u istorijskim udžbenicima prikazuje kao nešto normalno, iako su zločini izvedeni sa unapred planiranom namerom i sistematski do njihovog konačnog istrebljenja. Prvo legalno „humano“ preseljenje Indijanaca počelo je 1830. godine, a 1859. godine u Teksasu više ih nije bilo. Do kraja 19. veka belci su uništili između 12 i 15 miliona Indijanaca ubijanjem iširenjem bolesti među njih, od kojih su male boginje bile najsmrtonosnije. Genocid na tlu Amerike smatra se najmasovnijim genocidom u istoriji ljudskog roda, a Indijance je istrebila civilizacija koja sebe smatra najvećim zagovornikom poštovanja ljudskih prava u svetu. Za ove zločine SAD nikada nisu osuđene.
Istoričar Predrag J. Marković
Pojam koji je izgubio smisao
Ironijom istorije, Nemačka je jedan od inicijatora da se u UN izglasa rezoluciju o genocidu u Srebrenici. Nemci nisu samo sprovodili Holokaust i uništavanje Roma i Slovena u Drugom svetskom ratu - prvi genocid u 20. veku bio je onaj koji su nemački kolonizatori sproveli nad narodima Herero, Namaka i San u današnjoj Namibiji. Možda iza nemačke inicijative stoje plemenite namere, ali neko sumnjičaviji bi mogao da posumnja u motiv zbog koga Nemci genocidom nazivaju i događaje koji se ne uklapaju u originalnu definiciju tog pojma. Da li možda, svesno ili ne, hoće da umanje jedinstveni i neponovljivi karakter Holokausta?
Jer, ako su i drugi zločini genocidi, onda Holokaust nije najstrašniji zločin u ljudskoj istoriji.
Ovih dana nam je Efraim Zurof objasnio da prvobitni pojam genocid označava unapred planirano uništenje čitavog naroda. Po prvobitnoj definiciji, genocid je srazmerno retka istorijska pojava. Uništavanje Jermena svakako spada u prave genocide, iako turski istoričari tvrde da jermensko stradanje nije bilo prethodno planirano. Pokušaj da se istrebe Tutsi u Ruandi je najbrži genocid u istoriji. Nikada nije ubijeno toliko ljudi, ni tako primitivnim oružjem, niti za kraće vreme, čak ni u Drugom svetskom ratu, kao što je tada. Ustaše su pokušale da uklone Srbe iz NDH ubijanjem, proterivanjem ili pokrštavanjem. Postojao je plan, ali je realizacija, bogu hvala, bila manje uspešna. Nekoliko činilaca je omelo ustaške planove. To su srpski ustanak leta 1941. godine, italijanska zaštita od septembra iste godine, kao i nemački pokušaj da obuzdaju ustaše od jeseni 1942. godine. Na čast prekodrinskim Srbima služi istorijski podatak da nijedan narod nije pružio takav otpor genocidu.
Danas je pojam genocid politički instrumentalizovan i stalno se zloupotrebljava. Recimo, broj stradalih civila u Gazi, uključujući žene i decu, daleko prevazilazi broj muškaraca pobijenih u Srebrenici. Već sada je broj izginulih civila u Gazi za pola godine rata skoro dosegao broj stradalih muslimanskih/bošnjačkih civila u BiH za tri i po godine rata. Izlišno je podsećati da Izrael nikada neće biti osuđen za genocid. Da su stvari doterane do apsurda, svedoče i Kurtijeve pretnje da će Srbiju optužiti za genocid na Kosovu. A podaci Nataše Kandić govore da je, u odnosu na broj prisutnih stanovnika, na Kosovu stradalo više srpskih civila nego albanskih.
