Nedaleko od grada Debre Tabora dočekala su ih deca koja već svaki pedalj znaju napamet. Sedeli su u maloj šumi koja okružuje crkvu nedaleko.
Ta šuma, na severu zemlje, poznatija je kao "sveta šuma", a takvih oko 1000 rasuto je po tom području.
Svaka štiti tradicionalnu etiopsku pravoslavnu crkvu koja se nalazi u centru, a do nje najbolji put znaju deca. Ove malene uredne grupe drveća, svaka udaljena dva kilometra od druge, meštanima su garancija da nikada neće biti previše udaljeni od šuma, koje imaju duboke korene u njihovom društvenom i duhovnom životu. Koriste se kao centri zajednice, mesta susreta, i škole, verskih obreda, groblja, pa čak i kupatila, i izvor su hlada koga nema kilometrima.
U području Bahir Dara za razliku od nekih drugih mesta koja su dostupna i kao deo turističke ponude, crkvene šume nije lako pronaći. Zelene oaze ističu se u krajoliku jer su to i jedina stabla ostala u zemlji kojom je zavladalo krčenje šuma.
Neke od njih stare su više i od 1000 godina, a stabla su očuvana zahvaljujući verskom upravljanju. Međutim, ugrožavaju ih putevi, zgrade i polja poljoprivrednika. Ljudi su bili njihovi najveći zaštitnici, ali su takođe i najveća pretnja.
Sveštenik je naučnike iz Njujorka odveo duboko u šumu kako bi naučili nešto više o odnosu ljudi prema prirodi. Šuma je prosečno veličine pet fudbalskih igrališta, i sastoji se od kruga drveća formiranog oko centra u kojem je crkva, na vrhu koje je krst i nacionalne boje - crvena, žuta i zelena. Taj je deo okružen kamenim zidom, a udaljenost od crkve do njega tradicionalno se opisuje kao "40 anđeoskih ruku daleko".
Šume su svete zato što svaka u središtu crkve ima tabot, repliku Zavetnog kovčega (u kome se nalaze ploče 10 Božjih zapovesti). Svetost tabota isijava iz centra prema spoljašnosti, pa je prostor bliže crkvi, svetiji. Isto važi i za stabla koja se doživljavaju kao 'odeća' za crkvu, i deo su crkve, pa je zaštićen mali prsten stabala, onih koja su najbliža crkvi. Danas je samo pet posto Etiopije prekriveno šumom, a pre 100 godina 45 odsto bilo je pošumljeno.
Masovna seča ostavila je traga i na svetim šumama. Ove šume nije uvek lako naći, a naučnicima u potrazi za njima pomažu i istorijske fotografije, na kojima je vidljivo i koliko se ovaj krajolik menjao.
Geograf Piter Skal objasnio je da je krajem 30-ih godina prošlog veka italijanska vojska snimila niz fotografija tog područja i snimke staviča u kutije s municijom kada su se povlačili 1941. godine.
Snimci su bili izgubljeni do 2014. godine, kada se 8000 fotografija pojavilo u podrumu Etiopske agencije za mapiranje u Adis Abebi.
Tokom 60-ih ovuda je prošao i prvi američki satelitski špijunski uređaj, deo programa Korona, čija je namena bila da identifikuje potencijalne lokacije SSSR-a za lansiranje raketa.
Bivši američki predsednik Bil Klinton ukinuo je oznaku poverljivosti s tih slika 1995. godine, a poređenje starih fotografija s modernim Google Earthom pokazalo je da se granice šuma nisu smanjile, a neke su, zapravo, i narasle, zahvaljujući sadnji eukaliptusa.
Snimci pokazuju pozicije šuma, ali ne i vrstu drveća. Istraživači su pregledali ovo područje, uzimali uzorke tla i lišća posebnih vrsta koje su se koristili za izgradnju crkvi.
Te šume su žive, ali nisu baš u dobrom stanju, u nekim nema novih generacija drveća, a pitanje je ko će i kako nastaviti brigu o njima.
U tim šumama ljudi žive kao što su živeli nekada davno, poput pastira koji putuju u potrazi za dobrom ispašom za svoje blago. U tim stablima nalazi se istorija, kultura i duhovnost tih ljudi, koji su možda i na najbolji mogući način, sprečili samu šumu od nestanka.
Kurir.rs/BBC/Express.hr Foto: Twitter/Kieran Dodds
NE PROPUSTITE
