Putir je metalna čaša s postoljem (iznutra posrebrena ili pozlaćena) koja se koristi za pričest. Predstavlja čašu iz koje je Isus Hristos pio na Tajnoj večeri.
Diskos je okrugli metalni tanjirić s postoljem na kojem se vrši osvećenje hleba na liturgiji. Predstavlja jasle u koje je Hristos po rođenju bio položen i grob u koji je sahranjen.
Pokrivači ili darci služe za pokrivanje diskosa i putira. Po jednim se pokriva svaka sasuda posebno, a trećim, zvanim vozduh, obe zajedno. Simbolizuju Hristove pelene, tkaninu u koju je Hristovo telo bilo umotano kad je umro i plašt kojim je bio umotan pri pogrebu. Vozduhom sveštenik na liturgiji maše iznad svetih darova, simbolički predstavljajući Duh sveti koji je lebdeo nad stvorenim svetom.
Petohlebnica je okrugao metalni sud s postoljem. Na njenu površinu pričvršćeni su jedan trokraki svećnjak, jedan tanjirić s postoljem i tri čašice sa poklopcima. Na tanjirić se stavlja pet hlepčića, a u čašice pomalo pšenice, vina i ulja. Na večernjem bogosluženju, uoči velikih praznika, za vreme litije petohlebnica se iznosi na stočić u sredini hrama, gde se blagosiljaju plodovi na njoj. Po završenoj službi hleb se razdeli prisutnima, kao i pšenica. Vino upotrebe crkvenoslužitelji, a ulje se prelije u sudić za mirosanje, da bi sutradan, na jutrenju, sveštenik njime na čelo vernika iscrtao krst. Pet hlebova podseća na čudo kada je Hristos sa pet hlebova nahranio pet hiljada ljudi.
Guba (sunđer) podseća na sunđer koji su vojnici natopili sirćetom i dali ga Hristu na krstu, kad je rekao: „Žedan sam“. Jedna guba je pljosnatog oblika i služi za brisanje delova osvećenog hleba sa diskosa i čuva se u antiminsu, a drugom, običnom, briše se putir.
Zastave, sa likom Svete Trojice, Hrista Spasitelja, Bogorodice ili nekog drugog sveca, upotrebljavaju se za vreme crkvenih svečanosti izvan hrama - litija i označavaju pobedu Crkve nad neprijateljima.
Plaštanica je četvrtasto platno na kojem je izvezeno ili naslikano polaganje Hristovo u grob.
Venci se upotrebljavaju pri venčanju i izrađeni su u obliku krune, sa malim krstom na vrhu. Obično su od metala, ali je moguće upotrebiti i vence od vinove loze ili pruća.
Nebo je oveći komad platna, obično crvenog, razapet između vrhova štapova. Na njegovim ivicama izvezene su reči kojima se slavi snaga Boga, a simbolizuje nebo nad prestolom Božjim, pa tokom litije, kada se iznosi iz crkve, pod njim ide episkop.
OSVEĆENA MESTA
Kapela
Kapela je crkvica u kojoj se služi bogosluženje za određeni krug ljudi. Postoje manastirske, episkopske kapele, kapele pri bolnicama i druge.
Zvonik
U prvim vekovima hrišćanstva vernike su na bogosluženja pozivali glasnici, da bi se kasnije, po prestanku progona, početak ovog čina označavao trubom, a zatim drvenim maljem kojim je udarano u kapije hrišćana i vrata manastirskih ćelija. Negde su upotrebljavane drvene i metalne ploče o koje se lupalo. Prva zvona su na istok stigla iz Venecije polovinom IX veka, da bi tek posle XII veka ušla u opštu upotrebu. Zvonici su tornjevi na čijem se vrhu smeštaju zvona. Kod hramova građenih u romanskom i gotičkom stilu predstavljaju sastavni deo građevine, dok vizantijski stil karakteriše zvonik odvojen od samog hrama, podignut u dvorištu - porti. Zvono simbolizuje glas Božji.
Groblje
Groblje je mesto gde se sahranjuju mrtvi. Mora da bude ograđeno zidom ili ogradom, a u njegovoj sredini podiže se veliki krst. Mrtvi se polažu licem prema istoku „da bi gledali Onoga koji dolazi od izlaska sunčeva i koji je svetlost sviju“. Spomenik na grobu vernika je krst, a skrnavljenje groba je greh.
SIMBOLI SPC
OBELEŽJA CRKVE
Zastava je trobojka, crveno-plavo-bela (odozgo naniže) sa zlatnim krstom i ognjilima. Grb je, uz neke izmene, grb bivše Karlovačke mitropolije: na patrijaršijskom plaštu porfirne boje, ukrašenom dvostrukim krstom sa desne i arhijerejskim žezlom sa leve strane, u sredini štit sa zlatnom arhijerejskom krunom nad njim; na plavoj gornjoj polovini štita sa desne strane je kula Sv. Save u Hilandaru, a sa leve strane crkva manastira Pećke patrijaršije, obe bele boje; na beloj donjoj polovini u sredini je zlatan krst sa četiri jednaka kraka i po jednim zlatnim ognjilom u svakom uglu kraka. Službeni jezik Srpske pravoslavne crkve je „srpski sa pismom ćirilicom“.
Kurir.rs/ Momčilo Petrović, Slobodan Reljić
NE PROPUSTITE
