Iz fabričkog kruga HK ‘’Viskoza’’, bivšeg giganta hemijske industrije, danas opustošene gomile ruševina na više od sedamdeset hektara između Loznice i Banje Koviljače, tokom prošle godine uklonjeno je ukupno oko 2.754 tone, takozvanog istorijskog opasnog otpada. ž
Fabrika je prestala sa radom početkom 2005. i otada se čekalo da budu uklonjene razne opasne materije korišćene u procesu proizvodnje koje su ostale po napuštenim pogonima više ‘’Viskozinih’’ fabrika. Ministarstvo zaštite životne sredine (MZŽS) sredinom prošle godine započelo je proces uklanjanja ‘’istorijskog otpada’’ na lokaciji ‘’Viskoza“. U odgovoru dostavljenom Kuriru MZŽS navodi da je posao uklanjanja, izmeštanja i trajnog zbrinjavanja opasnog otpada zaljučen sa firmom ‘’Elixir Zorka- Mineralna đubriva“ sa sedištem u Šapcu.
Otpad se nalazio na lokacijama nekadašnje ‘’Energetika“, kao i ‘’Decotra power“, ‘’Celvlakna“ i ‘’Celuloze“ u stečaju. MZŽS saopštava da je procenjena količina istorijskog otpada na tim lokacijama bila oko 2.500 tona, ali da tačnu količinu nije bilo moguće utvrditi zbog toga što je kompleks bio zapušten, obrastao vegetacijom i nepristupačan, a deo otpada nalazio se u rasutom stanju ispred i u objektima koji su ‘’konstruktivno nestabilni i predstavljali su opasnost, a izvesna količina aktivnog ugla naknadno je otkrivena nakon uklanjanja vegetacije’’. Nepredviđenu okolnost u proceni količina otpada predstavljali su bazeni u kojima se nalazio ‘’tečan otpad sa prisutnim ugljen-disulfidom (CS2), u kojima se nalazio i suspendovani nanos čestica zemlje, peska, drvenog i mešanog otpada uz prisustvo elementarnog sumpora i sadržaja CS2 u muljevitom stanju čija količina, zapremina i težina nije mogla biti predviđena prilikom pregleda lokacije pre uklanjanja otpada’’. Iz ‘’Viskoze’’ su, navodi se, uklonjene otpadne hemikalije, opasni otpadni ugljovodonici, opasan građevinski i otpad od drveta, kao i ostali opasan i neopasan otpad, sve ukupno skoro 2.754 tone. Najviše ga je uklonjeno iz ‘’Dekotre’’ oko 1.534 tone, a najmanje 11 tona iz ‘’Energetike’’.
- Posle završenog uklanjanja istorijskog opasnog otpada, stečajni upravnici preduzeća dostavili su potvrde da su lokacije očišćene do nultog stanja, odnosno da na lokaciji nekadašnje XK ‘’Viskoza“ u Loznici više nema istorijskog opasnog otpada, odnosno da je obaveza države ispunjena. Uklonjeni otpad je zbrinut na lokaciji skladišta operatera šabačke ‘’Eliksir Zorke-Mineralna Đubriva“, ogranak ‘’Eco Lager“, sa sedištem u Šabac, za šta primalac otpada poseduje dozvole izdate od strane nadležnog organa – navode iz MZŽS. Najopasnija materija u ‘’Viskozi’’ bio je CS2, a po prestanku rada u njoj ga je ostalo oko 550 tona zašta se saznalo tek posle velikog požara u decembru 2008. Onda je aktuelizovano sklanjanje CS2 iz Loznice i izmeštanje specijalnim kontejner–cisternama železnicom započeto sredinom 2010. ali posao nije okončan.
U novembru 2019. objavljeno je da je ’’Viskoza’’ jedna od ukupno 32 industrijska postrojenja u Srbiji u kojima je otkriveno zagađenje i da je među prvim kontaminiranim lokacijama sa kojih će opasan industrijski otpad biti uklonjen. Kroz ‘’Viskozu’’ je od 1952. do stečaja sredinom 2009. prošlo više od 30.000 zaposlenih. Proizvodnja je prestala početkom 2005, a višedecenijska pljačka dovela je do toga da je iz nje odneto sve što vredi i ostali su jedino goli zidovi, pogoni bez krovova i, sve do sada, razne opasne materije. Inače, u viziji razvoja Loznice u narednim godinama predviđena je gradnja novog stambeno-poslovnog kompleksa na lokaciji nekadašnje fabrike, koji treba da poveže Loznicu sa Banjom Koviljačom, ali je prethodno potrebno obaviti lavovski posao, ukloniti na hiljade i hiljade kvadrata betona hala, pogona i devet višemetarskih dimnjaka. Uklanjanjem opasnog otpada učinjen je prvi korak, čekan gotovo dve decenije.
